دكتر هرالد بومر یكی از فرش شناسان آمریكایی در مقاله‌ای كه در خبرنامه فرش فروشان آمریكا منتشر كرده است، به بررسی مزایای رنگهای گیاهی پرداخته كه چكیده آن در پی می آید:
اساس زیبایی رنگ های طبیعی در چیست؟ چگونه شد كه ظهور رنگ های مصنوعی مجموعه رنگ های طبیعی را در صد سال گذشته بر هم زد یا حتی از بین برد؟ آیا ما باید به دوران قبل از علمی شدن رجعت كنیم و قدرت اسرار آمیز رنگ های به دست آمده از گیاهان و حشرات را ـ آن گونه كه امروزه در بسیاری از جزوات منتشره درباره رنگ های گیاهی توصیه می شود ـ احیا كنیم؟ یا ما باید در جستجوی «روح طبیعت» برآییم تا پاسخی بر این سوالات بیابیم؟
رنگرزی با مواد رنگی طبیعی محدوده‌ای نیست كه قوانین طبیعت دست رد به سینه ما بزند بلكه برعكس ما می توانیم دلایل منطقی زیادی بیابیم كه حاكی از كیفیت عالی رنگ های طبیعی هستند. صنعت قالیبافی امروزه رنگ هایی را به دست میدهد كه فقط از سه رنگ اصلی تشكیل شده‌اند: آبی، قرمزو زرد. مخلوط كردن یك جفت از آنها در پاتیل رنگرزی، رنگهای ثانوی، بنفش، نارنجی و سبز به دست می دهد. مخلوط كردن هر سه رنگ اصلی ـ اگر نسبت خاصی انتخاب شود ـ رنگ سیاه یا مجموعه رنگ های زیادی از رنگ های مرتبه سوم مانند قرمزـ قهوه‌ای، زرد ـ قهوه‌ای و... می دهد.
اگر سه رشته نخ پشمی را كه با مواد رنگزای مصنوعی رنگ شده‌اند كنار یكدیگر بگذاریم، اكثر شاهدان این تركیب سه رنگ اصلی آبی، قرمز و زرد را نا هماهنگ می یابند و آنها را تند، بسیار بد یا زننده توصیف می كنند. اما اگر سه رشته نخ پشمی را با روناس، نیل و پوست پیاز رنگ كنیم، اكثر شاهدان این تركیب، آبی نیل، قرمز روناس و زرد پیاز را هماهنگ احساس می كنند.
دلایل قانع كننده‌ای برای این تفاوت در قضاوت تركیب آبی، قرمز و زرد وجود دارد. اگر به قرمز روناس در نور آفتاب نگاه كنیم، علاوه بر «قرمز»، رنگ «زرد» و با شدت كمتر، حتی «آبی» نیز به ذهن خطور می كند. می توان گفت كه نور آفتاب از قرمز روناس نه تنها رنگ قرمز، بلكه رنگ زرد و آبی نیز ساطع میكند. همین موضوع در مورد آبی نیل و زرد پیاز صادق است. آبی نیل، حاوی عنصر قرمز و عنصر كوچكی از زرد است. زرد پیاز حاوی قرمز و مقدار اندكی آبی است. برای اثبات ادعایمان به تجربیاتی كه با مواد رنگی مصنوعی انجام داده‌ایم مراجعه می كنیم.
اگر بخواهیم از قرمز روناس تقلید كنیم. به رنگ قرمز، رنگ زرد و كمی رنگ آبی در پاتیل رنگ اضافه می كنیم. آن هماهنگی ای كه ما در تركیب روناس قرمز، نیل آبی و زرد پیاز احساس می كنیم از این واقعیت سرچشمه می گیرد كه این سه رنگ عناصری را از رنگ های همسایه در خود دارند. به عبارت دیگر می توانیم بگوییم، ادغام رنگ های همسایه در داخل هر رنگ اثر هماهنگ كنندگی دارد. رنگ های طبیعی باعث گرایش به سیاه می شود كه خود از شدت رنگها كم می كند. مثلاً حضور هر سه رنگ اصلی در آبی نیل به این معنا نیست كه آبی نیلی علاوه بر مواد آبی شامل قرمز و زرد هم هست. در اینجا یك ماده یعنی نیل است كه مسئول رنگ آبی است. این مواد رنگی روی الیاف پشمی كه در مقابل نور آفتاب گرفته شده نه فقط رنگ آبی بلكه قرمز و زرد را بازتاب میدهد. فقط با نخ رنگ شده با رنگ طبیعی است كه می توان رنگ تولید كرد.
تركیبی كه در ظاهر به شدت بدون هماهنگی به نظر می رسیدند، هر یك كیفیت خنثی كنندگی و ملایم كنندگی را در خود تجسم بخشیده‌اند. ازطرف دیگر، مواد سه جزیی مدرن (رنگزاهای مصنوعی) هنگامی كه یكجا استفاده شوند، ساختار مولكول های آنها صرفا همیشه رنگ خالص می دهند و فاقد كیفیت هماهنگ كنندگی و ملایم كنندگی هستند. از این رو امكان ندارد كه تعداد زیادی از رنگهای طبیعی را با مخلوط كردن این سه ماده رنگی مصنوعی ایجاد كرد. متاسفانه امروز استفاده از رنگزاهای طبیعی كم شده است و در بازار تلاش می كنند كه رنگها را با پهن كردن فرش هفته‌ها در مقابل آفتاب سوزان تصحیح كنند یا سعی می كنند با كوتاه كردن زمان قرار گرفتن خامه‌ها در پاتیل رنگ و حمام رنگ از شدت رنگ ها بكاهند.
دلایل دیگری وجود دارد كه ثابت می كند چرا رنگ های طبیعی جذاب و زیبا هستند. ریشه روناس دارای تعداد زیادی رنگ مختلف است. براساس این ظرفیت گسترده از مواد رنگزا، ما می توانیم طیف متنوعی از رنگها از قرمز تیره گرفته تا نارنجی و بنفش را تولید كنیم. شایان ذكر است كه دندانه‌ها، تركیب آب به كار رفته، افزوده‌های رنگرزی و شیوه رنگرزی همگی نقش مهمی در این روند دارند. صدها تركیب متفاوت مواد رنگی مصنوعی قادر نخواهند بود كه این ردیف از رنگهای روناس قرمز را كه خود حاوی بسیاری از سایه رنگ های كوچك ـكه چشم می تواند آنها را ثبت و از آنها لذت ببردـ ایجاد كند. متاسفانه آن از نظر تولیدكنندگان این همه سایه رنگ اصلا مطلوب نیستند و آنها تك رنگ ثابت قرمز را نشانه كیفیت می دانند. یكی از ویژگی های بارز رنگ های طبیعی رنگ پس ندادن آنهاست. پشم رنگ شده با قرمز روناس یا آبی نیلی كمتر كم رنگ می شوند.